18-jun-2013
Interview met onze nieuwe directeur - Denis Vijgen.
Wanneer hij praat met de docenten van zijn kinderen wordt hij blij van hun passie voor het vak en hun visie op de ontwikkeling van leerlingen. Diezelfde bevlogenheid proefde hij toen hij binnenkwam bij het Vervangingsfonds/Participatiefonds: ‘Een prettige omgeving met gedreven en betrokken mensen die hard werken en hart voor de zaak hebben.’ Als opvolger van Franz van Dijk leidt hij sinds 1 april het bestuursbureau. Maakt u kennis met Denis Vijgen, onze nieuwe directeur. Zijn affiniteit met het onderwijs en de functie ervan voor de toekomst van de leerlingen is niet de enige kwaliteit die hem in het directievertrek op de Blaak 22 te Rotterdam deed belanden.
Fotograaf: Eric Ruys
Tijdens het gesprek voor dit artikel, dat begin april plaatsvond, geeft hij, ondanks dat hij nog maar kort in dienst is, blijk van inzicht in de knelpunten die de sector belagen. Maar, voegt hij er direct aan toe, om degelijke inhoudelijke kennis op te bouwen is nog veel tijd nodig. Op het programma staat een kennismakingsronde langs een aantal scholen – ‘Ik wil mensen ontmoeten in hun eigen habitat en ervaren wat er bij hen speelt, om te horen wat ze van ons vinden, daar stel ik me veel van voor.’ – en daarvan is dit artikel een voorproefje.
Denis [47] is getrouwd, heeft drie kinderen en woont in Delft, waar hij zijn universitaire studie begon. ‘Als jongeman, afkomstig uit Zuid-Limburg, was Delft voor mij een grote stad. Ik had er een mooie tijd, ook al constateerde ik dat de studie Werktuigbouwkunde mij niet bracht wat ik verwachtte. Al jaren ploos ik de kranten na op politieke berichten. Mijn grote interesse voor politiek-bestuurlijke besluitvormingsprocessen was aanleiding om over te stappen naar de studie Bestuurskunde. Die volgde ik aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en aan de Rijksuniversiteit in Leiden. Ik maakte de studie af in de normale tijd.’
‘Bestuurskunde gaat over de overheid, de politiek en hoe dat werkt. In 1993 ben ik bij de Rijksoverheid binnengerold. Bij het Ministerie van Financiën begon ik als stagiair en werd later inspecteur bij de Inspectie Rijksfinanciën. Samen met de minister nam ik deel aan het topoverleg met de andere departementen. Het heeft mijn inzicht in besluitvormings-procedures vergroot. Eind 1999 werd ik projectleider Euro bij het Ministerie van Justitie, vervolgens coördinator begrotingsprocessen en uiteindelijk plaatsvervangend directeur financieel-economische zaken. Ook hier heb ik veel geleerd, maar ik wilde dichter bij de uitvoering zitten. Als ambtenaar dien je de maatschappij, vind ik. Zo kwam ik bij de Sociale Verzekeringsbank en daarna ben ik voor mezelf begonnen als interim manager veranderingsprocessen.’
‘Interimmen is interessant en nuttig, maar heeft voor mij een te weinig duurzaam karakter. Je komt binnen, je doet het project en weg ben je. Ik wilde meer met de lange termijn bezig zijn, meer samenhang, zelf aan knoppen draaien, processen vormgeven en ik besloot opnieuw om me te oriënteren. Van alles kwam voorbij. Eén vacature op de site van de Algemene Bestuursdienst triggerde mij direct. Precies wat ik zocht!’
‘Het ging om, u raadt het al, de functie van directeur van het bestuursbureau van het Vervangingsfonds/Participatiefonds, waarvan ik, moet ik eerlijk bekennen, tot dat moment nog niet eerder gehoord had. Alles in de functieomschrijving matchte met mijn opleiding, ervaring en ambities. Ik heb affiniteit met de onderwijssector, het uitvoerende karakter van deze functie spreekt me aan, ik heb ervaring met veranderingstrajecten, ik kan met budgetten en begrotingen omgaan en ik weet hoe zorgvuldig bestuurlijke besluitvorming voorbereid en uitgevoerd moet worden.’
‘Onderwijs is een primaire taak voor de overheid. Ik beschouw goed onderwijs van vandaag als een investering in de maatschappij en de economie van morgen. Kinderen leren niet alleen jaartallen, hoofdsteden en andere feiten. Ze worden ook gevormd in sociaal, cultureel en maatschappelijk opzicht. Ik zie dat bij mijn eigen kinderen.’
‘Een ander belangrijk deel van deze functie bestaat uit de ontwikkelingen die in de sector gaande zijn en die nog komen. We weten dat het aantal leerlingen krimpt en dat daardoor ook het aantal banen vermindert. We weten ook dat er bezuinigd wordt en dat veel scholen bezig zijn met passend onderwijs. Tegenover de werkeloosheid dreigt ironisch genoeg over enkele jaren een tekort aan onderwijspersoneel. We moeten proberen het onderwijs-personeel dat nu te veel is voor het vak zien te behouden.’
‘Deze ontwikkelingen en vraagstukken spreken me aan, ik heb ervoor gestudeerd en ik heb er ervaring mee. Hoe kunnen wij betaalbaar blijven functioneren en onder welke voorwaarden kan een beroep gedaan worden op het fonds? Hoe komt het dat het ziekteverzuim weer stijgt? Meer vervangingskosten wegens ziekte leiden tot hogere premies en minder geld voor andere zaken. Hoe kunnen wij met onze adviseurs een rol spelen? Middelen als de workshop ‘Van Werkdruk naar Werkgeluk’ zijn mooi en zeer nuttig, maar we moeten ook stilstaan bij de systematiek van de vergoedingen.’
‘Kijkend naar de kerntaken van de fondsen moeten we een weg vinden om het voorzieningenniveau zoveel mogelijk te handhaven en om dit, ook in de toekomst, betaalbaar te blijven houden. Daar zit de uitdaging om onze kwaliteiten te bewijzen. Er gaat veel veranderen en een aantal zaken is al gerealiseerd. De regelgeving bij het Participatiefonds is vereenvoudigd en inzichtelijker gemaakt. Het Participatiefonds heeft een nieuwe site inclusief de techniek erachter. Het is nu mogelijk om volledig digitaal een vergoedingsverzoek in te dienen. Het is overzichtelijker, makkelijker, sneller, een stap vooruit.
Zo’n slag gaan we ook maken met het Vervangingsfonds. Dat is groter en complexer dan het Participatiefonds. De ideevorming is al vastgelegd in een hoofdlijnenakkoord. We gaan nu keuzes maken en uitvoeren, een concrete visie ontwikkelen en een toekomstbestendig beleid opstellen.’
‘Op het bestuursbureau zet ik mijn inzicht in bestuurlijke processen in, mijn ervaring met veranderingsprocessen, het controleren en beheersen van geldstromen en mijn systematische denkwijze over complexe en langdurige processen. Ons bestuur heeft verschillende geledingen en verschillende achtergronden. De bestuursleden zijn voorgedragen door werknemersorganisaties en de PO-raad. Zij moeten gezamenlijk besluiten nemen en het is onze taak om de juiste informatie, ideeën, cijfers, analyses en voorstellen te leveren aan ons bestuur opdat zij goede beslissingen kunnen nemen. Het doel is een bijdrage te leveren aan de continuïteit en de kwaliteit van het onderwijs.’
‘Hoe we gaan veranderen weet ik nog niet, wel dát we gaan veranderen. Dat is onvermijdelijk en ook nodig, geredeneerd vanuit het standpunt dat wij van en voor de scholen zijn. Wij werken met hun geld en moeten dat zo efficiënt mogelijk inzetten. Ideeën en suggesties van schoolbesturen zijn welkom, die nemen wij mee in de voorstellen. Naast de formele Adviesraad die ongevraagd en gevraagd advies geeft, willen wij, als in een soort klantenpanel, bij wisselende schoolbesturen onze ideeën toetsen.’
‘Scholen met een budget van 20 miljoen of meer mogen kiezen of zij zelf het risico van ziekteverzuim dragen of dit bij het fonds onderbrengen. Mijn ideaalbeeld is dat wij voor schoolbesturen zo aantrekkelijk zijn – snel, betaalbaar, helder, effectief – dat ze ervoor kiezen om zich door ons te blijven laten ontzorgen, gewoon door te blijven profiteren van onze expertise, betrokkenheid en ervaring waardoor zij zich kunnen blijven concentreren op hún kerntaken. Ik ben ervan overtuigd dat wij met goede dienstverlening bestaansrecht hebben.’
‘Allerminst. Het zijn juist kansen om dingen te verbeteren. Tegen schoolbesturen zou ik willen zeggen: sta open voor veranderingen en oordeel op basis van ervaringen. Houd ons scherp opdat wij u nog beter van dienst kunnen zijn en meerwaarde kunnen toevoegen. Zie ons als uw partner!’
Reacties op dit artikel zijn welkom op secretariaat@vfpf.org.
Auteur: Henk Mostert
